W 2007 r. w ramach Instytutu Socjologii PWSW powstało
Centrum Badań nad Młodzieżą. Na inaugurację nowo powstałej placówki zorganizowano
14.06.2007r. seminarium, na którym zaprezentowano wyniki badań nad aspiracjami
młodzieży pogranicza. Były to pierwsze badania,
w których podjęto próbę określenia celów
i dążeń edukacyjno-zawodowych młodzieży pogranicza. Drugim niemniej ważnym
celem była diagnoza potencjału modernizacyjnego dla regionu peryferyjnego jakim
jest byłe województwo przemyskie. Trzecim celem było określenie wpływu
globalizacji i integracji europejskiej, czyli zmiany społeczno-kulturowej na
orientacje społeczne młodzieży. Badania zrealizowano na próbie kwotowej 740
maturzystów z byłego województwa przemyskiego.
W 2008 r. zostały powtórzone badania o podobnej
problematyce. W ramach realizowanych sondażów podjęto problematykę aspiracji
życiowych oraz funkcjonowanie młodzieży w dobie intensywnych zmian społecznych.
Tradycyjnie sondaż został przeprowadzony
wśród maturzystów oraz po raz pierwszy ankietami objęto również gimnazjalistów.
Poza tymi już znanymi zagadnieniami do kolejnej edycji badań zostały włączone
problemy nierówności edukacyjnych, korzystania z korepetycji. W dobie globalizacji niezmiernie ważnym elementem rzeczywistości
społecznej jest Internet i problematyka funkcjonowania młodzieży w sieci. Badanie
problematyki cyfrowego wykluczania i cyfrowych kompetencji młodzieży
zamieszkującej wschodnie rubieże Unii Europejskiej pozwoliło na pełniejszą
diagnozę potencjału modernizacyjnego regionu.
W trakcie realizacji sondażu zebrano dane
z 32 szkół ponadgimnazjalnych i 24 gimnazjów.
Wśród maturzystów zrealizowano 936 ankiet. Z gimnazjalistami
przeprowadzono 800 indywidualnych wywiadów metodą audytoryjną.
W trzecim roku działalności Centrum Badań nad Młodzieżą weszło w nową
fazę rozwoju. Tradycyjnie zostały przeprowadzone badania wśród maturzystów. W sondażu
wzięły udział 26 szkoły ponadgimnazjalne z subregionu przemyskiego. W ramach
realizowanego projektu przebadano 1258 maturzystów. W westionariuszu ankiety
znalazły się tradycyjnie pytania na temat aspiracji edukacyjno-zawodowych
młodzieży pogranicza. Ponadto w kwestionariuszu zostały też umieszczone
problemy nierówności społecznych, stosunku młodzieży do integracji
europejskiej, wyborów do Parlamentu Europejskiego, wprowadzenia waluty euro,
tożsamości. Poszukiwanie znamion obywatelstwa europejskiego wśród młodzieży
zamieszkałej wschodnie rubieże UE było jednym
z zagadnień podejmowanych w tegorocznych badaniach.
Drugim poważnym przedsięwzięciem
podjętym w tym roku przez Centrum Badań nad Młodzieżą było nawiązanie
współpracy z Instytutem Socjologii UJ. Przemyska uczelnia wspólnie z UJ wzięła
udział w badaniach realizowanych pod
kierownictwem profesora Mariana Niezgody w ramach grantu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego: ,,Analiza
społecznych konsekwencji przemian edukacyjnych w Polsce". Naszym zadaniem
było zrealizowanie badań nad nierównościami edukacyjnymi wśród gimnazjalistów w
województwie Podkarpackim, Małopolskim i Śląskim.
W ramach tego projektu zrealizowano 1800 ankiet. Określenie determinant
nierówności edukacyjnych wśród gimnazjalistów, ich głównych przejawów i wpływu
na szanse życiowe młodzieży było głównym wątkiem przedmiotem niniejszych badań.
Wymiernym efektem działań naszej placówki jest publikacja pt. ,,Aspiracje życiowe młodzieży pogranicza". Książka pokazuje plany i dążenia młodej generacji subregionu przemyskiego oraz stara się zasygnalizować, że młodzi ludzie coraz rzadziej lokują swoje plany życiowe na przemyskiej ziemi. W efekcie tych procesów za parę lat nie będzie endogennych czynników zmiany społecznej. Brak będzie wewnętrznych impulsów rozwojowych.
Centrum Badań nad Młodzieżą jest palcówką
naukowo-dydaktyczną. Głównym celem jest tworzenie wiedzy o młodej generacji
pogranicza i ogólnie o młodzieży. Zamierzamy
w przyszłości nawiązać współpracę z partnerami na Ukrainie, Słowacji i wraz z
nimi prowadzić wspólne badania nad pograniczem. Zgromadzone do tej pory
materiały chcemy częściowo udostępnić wszystkim zainteresowanym. W związku z
tym publikujemy artykuły
i opracowania książkowe, w których
znajdują się diagnozy i analizy różnych aspektów młodej generacji pogranicza.
Centrum Badań nad Młodzieżą jest wspólnym przedsięwzięciem
pracowników uczelni
i studentów. Nasi studenci a szczególnie studenci II roku socjologii są
corocznie wysyłani do szkół, by tam zdobywać wiedzę o młodzieży. Dzięki odpowiedniemu
programowi studiów, młodzież ma szanse sprawdzenia wiedzy teoretycznej w
praktyce. Niewątpliwie bez zaangażowania i pracy studentów socjologii nie
byłoby obecnych sukcesów, gdyż to oni uczestniczą w całym procesie badawczym od
sformułowania problemu po pisanie raportów. Część studentów na trzecim roku może
również rozwijać swoje zainteresowania tematyką młodzieży w czasie seminarium,
na którym powstają prace z zakresu socjologii młodzieży.
Na koniec podajemy cele, jakie nam przyświecały przy tworzeniu Centrum Badań nad Młodzieżą:
- Mamy nadzieję, że tworzona wiedza o młodzieży zostanie wykorzystana przez ekspertów, samorządowców i wszystkich ludzi zajmujących się młodzieżą i jej problemami.
-
Również żywimy głęboką nadzieję, że sama młodzież
jest zainteresowana swoim autoportretem i niekiedy odwiedzi nasze strony aby
zobaczyć swój wizerunek
w socjologicznym zwierciadle. - Jesteśmy otwarci na współpracę z innymi jednostkami badawczymi, administracją państwową, samorządem terytorialnym, organizacjiami pozarządowymi; szkołami i tymi wszyskimi, którym leży na sercu dobro młodzieży.
- Centrum Badań nad Młodzieżą realizuje ekspertyzy i badania wsród młodzieży zarówno w ramach swojej działalności statutowej, jak też na potrzeby instytucji i podmiotów zewnętrznych.
